یکی از تکنیک های مهم قابل درک در عکاسی ، به ویژه هنگامی که کار خود را شروع می کنید ، مفهوم تمرکز است. بدون دانستن چگونگی عملکرد فوکوس ، ایجاد تصاویر مورد نظر دشوار است. اگر به درستی فوکوس نکنید ، حتی در صورت صحیح بودن سایر تنظیمات دوربین ، با عکسهای تار مواجه خواهید شد. برای ساخت تصاویری که بر بینندگان ما تأثیر بگذارد و احساساتی را که هنگام کار با سوژه احساس می کنیم ، نیاز به فوکوس داریم.  فوکوس می تواند بسته به موضوع شما آسان یا دشوار باشد ، مانند یک منظره غیر متحرک در مقابل پرنده ای که در حال پرواز است. این راهنما همه مواردی را که شما می خواهید بدانید تا بتوانید به درستی تمرکز کنید و تصاویر واضحی بگیرید را پوشش می دهد.

فوکوس چیست؟

یک صفحه فوکوس (facus plane) در تمامی عکس هایی که یک عکاس می گیرد، وجود دارد. این قسمت توانایی ممکن واضح شدن این فضا را نشان می دهد. در اصل رسیدن به بزرگترین وضوح ، مفهوم فوکوس می باشد یا به عبارتی  به تنظیم فاصله کانونی عددسی لنز دوربین برحسب فاصله ی دوربین تا جسم ، جهت داشتن یک تصویر روشن و واضح، فوکوس گفته می شود.عمل فوکوس در تجهیزات امروزی ، درون لنز انجام می شود و جهت تغییر مسیر اپتیکال نور عناصر داخلی آن عقب و جلو می شوند. در حالیکه شما می توانید محل قرارگیری صحنه فوکوس را با دورکردن لنز از دوربین خودتان بصورت فیزیکی تغییر دهید.(در عکاسی ماکرو کاربرد اکستشن تیوب ها همین است)

فوکوس بخشی جدایی ناپذیر ازهرعملکرد دوربین است. این که آیا شما از یک مدل اولیه عکسبرداری یا عکاسی استفاده می کنید ، یا چیزی که به شما امکان می دهد فوکوس خود را دقیق تنظیم کنید و حالت مناسب را انتخاب کنید و وضوح را به جایی که می خواهید برسانید ، تفاوت بین یک تصویر ضعیف و یک تصویر خیره کننده است. برای بسیاری از افراد ، تمرکز چیزی است که به عنوان یک داده در نظر گرفته می شود ، اما ، مانند تمام روش های عکاسی ، خیلی هم ساده نیست. موارد دیگری نیز باید به خاطر بسپارید ، مهمترین روشهای خلاقانه استفاده از تمرکز برای تغییر تصویر.

تمرکز در عکاسی بسیار مهم است زیرا باعث برجسته شدن می کند آنچه در عکس مهم است می شود.نگاه بیننده به عکس به آنچه به عنوان راهنمای تجزیه و تحلیل ترکیب و کاوش در تصویر متمرکز شده است ، بستگی دارد. یک عکس در حالت فوکوس اغلب تفاوت بین یک تصویر خیره کننده و یک عکس معمولی است.

تمرکز در عکاسی به یکی از دو روش انجام می شود: استفاده از فوکوس دستی و اتوماتیک. تصمیم گیری در مورد استفاده از دستی در مقابل فوکوس اتوماتیک به موضوع و همچنین چرخ دنده دوربین ، نور و مهارت شما بستگی دارد.

حالت های فوکوس:

حالت های اتوماتیک AF  یا AUTO FOCUS ودستی MF یا Manual Focous دو حات سیستم فوکوس در دوربین ها هستند.

فوکوس دستی MF یا Manual Focous

فوکوس اتوماتیک در بعضی شرایط بروی سوژه های مورد نظر بخوبی فوکوس نمیکند که با انتخاب فوکوس دستی در این شرایط به آسانی میتوان به هدف رسید. با چرخاندن رینگ فوکوس قرار گرفته در جلوی لنز در حالت سیستم فوکوس ، تصویر را در یک نقطه دلخواه در مناسب ترین و خوب ترین وضعیت وضوح قرارمی دهیم.از این حالت اغلب عکاسان استفاده می کنند تا عکسهای حرفه ای تهیه کنند.به عنوان مثال برای برجسته و زیبا نشان دادن سوژه، آن را بوسیله تنظیم دستی عمدا تاریا واضح میکنند. همچنین از این حالت بهتر است در مواقعی که  Af دوربین به درستی نمی تواند روی یک جسم فوکوس کند استفاده شود.

همه عکاسان باید بدانند که چگونه باید دستی فوکوس کنند. دوربین شما هر چقدر پیشرفته باشد ، باز هم نمی تواند ذهن شما را بخواند. گاهی اوقات نور کافی برای کارکرد سیستم فوکوس خودکار وجود ندارد ، یا اینکه منطقه فوکوس را اشتباه انتخاب کرده اید. فوکوس دستی می تواند به شما کمک کند خیلی سریعتر لحظه را ثبت کنید.

علی رغم اینکه فوکوس خودکار بسیار راحت تر است ، برخی از عکاسان حالت فوکوس دستی را برای برخی از ژانرها مانند منظره ، پرتره یا ماکرو ترجیح می دهند. کاربردهای استفاده از فوکوس دستی عبارتند از:

1) عکاسی طبیعی و بوکه هایی زیبا:به سوژه بسیار نزدیک شوید تا بتوانید بهترین نقطه فوکوس خود را پیدا کنید.

2) فوکوس نقطه‌ای در عکاسی خیابانی: در این شرایط و عموماً عکاسی خیابانی بهتر است که نقاط فوکوس خود را چندین نقطه در کنار هم در نظر بگیرید

3) عکاسی در شب:ممکن است بر روی سوژه اصلی فوکوس نکند و بر روی نورهای دیگری که از خیابان یا اطراف می‌تابد فوکوس کند.

4) پنینگ:باید بتوانید در تکنیک پنینگ یک سوژه با سرعت‌ بالا را با سرعت شاتر کم ثبت کنید.

5)کشیده شدن نورها : ثبت عکس‌هایی با کشیدگی نور نیز با فوکوس دستی بسیار آسان‌تر از فوکوس اتوماتیک است.

فوکوس خودکار یا auto focus

لنز دوربین عکاسی در این حالت برای ایجاد تصویر واضح بروی گیرنده تصویر بصورت خودکار تنظیم می شود. فعال یا غیرفعال ، دو دسته کلی فوکوس خودکار می باشد. ازکنتراست در بیشتر دوربین ها واز فروسرخ در برخی از دوربین ها جهت فوکوس خودکار استفاده می شود.جهت روشن و خاموش شدن فوکوس خودکار اغلب از دکمه های موجود بروی لنز و یا دکمه ی تعبیه شده بروی بدنه در بعضی دوربین ها، استفاده می شود.

یادگیری نحوه استفاده از فوکوس خودکار برای موفقیت شما حیاتی است زیرا برخی از افراد به قدری غیرقابل پیش بینی حرکت می کنند که ردیابی دستی آنها غیرممکن است. اولین سیستم های فوکوس خودکار کند و نادرست بودند ، اما دوربین های دیجیتال مدرن می توانند با استفاده از فوکوس خودکار سوژه را قفل کرده و حرکت را در زمان واقعی پیش بینی کنند.

در حالی که فوکوس دستی معمولاً در ژانرهایی انجام می شود که وقت کافی دارید ، فوکوس خودکار برای تمرکز سریع همیشه مفید است. استفاده از فوکوس خودکار در عکاسی به تنظیمات فوکوس خودکار مناسب برای هر موضوع نیاز دارد ، می توانید جزئیات بیشتری را در راهنمای حالت های فوکوس خودکار در عکاسی مشاهده کنید.

رایج‌ترین سیستم‌های فوکس خودکار عبارتند از:

1) فوکوس خودکار تشخیص کنتراست موسوم به( CDAF) :بیشتر دوربین‌ها امروزه از روش فوکوس خودکار بر پایه‌ی تشخیص کنتراست استفاده می‌کنند. این روش ماهیتا بر اساس آزمون و خطا عمل می‌کند؛ یعنی لنز دوربین شما به جلو و عقب حرکت می‌کند تا بهترین فوکوس روی سوژه انجام بگیرد.

2) فوکوس خودکار تشخیص فاز موسوم به (PDAF) :فوکوس خودکار مرحله‌ای یا تشخیص فاز، روشی جدید و پیشرفته‌تری در فناوری‌های فوکوس به شمار می‌آید. این روش که پیش‌تر فقط در دوربین‌های DSLR استفاده می‌شد، چند سالی است به گوشی‌های هوشمند و دوربین‌های کامپکت نیز راه پیدا کرده است.

3) فوکوس خودکار دوال پیکسل : فوکوس خودکار دوال پیکسل را باید به ‌نوعی نسخه‌ی دوم فوکوس تشخیص فاز دانست.

‌4) فوکوس خودکار لیزری موسوم به LAF :در روش‌های ردیابی کنتراست و مرحله‌ای، نور راه‌یافته به دوربین تجزیه تحلیل می‌شود.

5) فوکوس خودکار ترکیبی یا هیبریدی موسوم به: HAF در یک سیستم فوکوس خودکار هیبریدی، فوکوس از طریق تلفیق دو یا چند شیوه صورت می‌پذیرد.

روش فعال:

در این حالت دوربین با یک پرتو مادون قرمز برای انجام فوکوس لیزر را به سمت جلو ارسال می کند. دوربین از طریق لنز این اشعه منعکس شده توسط جسم را دریافت می کند سپس فاصله دوربین تا جسم توسط رایانه داخلی دوربین با احتساب تاخیر رفت و برگشت اشعه و مقدار مشخص سرعت آن محاسبه ولنز فوکوس می‌شود .نکته جالب در مورد Active AF این است که می توان از آن در محیط هایی با نور کم استفاده کرد ، جایی که AF (غیرفعال) طبیعی کار نمی کند. نکته بد در مورد Active AF این است که شما فقط می توانید از آن برای سوژه های ثابت و غیر متحرک استفاده کنید و فقط برای سوژه های نزدیک کار می کند. اگر از نورسنج Nikon یا Canon استفاده کنید که دارای عملکرد “AF Assist” باشد ، از سیستم Active AF استفاده می کند.

معایب موج صوتی(اولتراسونیک):

در مکان هایی با آلودگی صوتی بالادوربین به برد موج صوتی کم و سرعت رفت و برگشت رفت و برگشت کم ،توانایی فوکوس ندارد و عمل فوکوس در مکان‌های باز به کندی انجام می‌شود

معایب اشعه مادون قرمز:

در محیط های نور زیاد وجود پرتوهای نوری فراوان باعث می شود دوربین توانایی فوکوس نداشته باشد. همچنین در نور کم هم ، یا به خوبی یا اصلاً عمل نمی کند. در مقابل منابعی مانند آتش و شمع هم که از خود مادون قرمز پخش می کند فوکوس دچار مشکل می شود.

اتوفوکوس غیر فعال

در این سیستم پردازنده داخلی دوربین دست به کار می‌شود و دیگر از موج صوتی (اولتراسونیک) و اشعه نوری خبری نیست که در بیشتر دوربینهای اس ال آر و اتوماتیک امروزه مشاهده می‌شود. بطوریکه مقادیر شدت نور در هر پیکسل با فاصله دوربین تا جسم که ازطریق تحلیل الگوریتم های محاسبه اجزاء  تصویر کامپیوتر های تصویری که به وسیله سنسور دوربین دریافت می‌شود مورد بررسی قرار می‌دهد.

دوربین بهترین فوکوس ممکن را با در نظر گرفتن منظره واقع در کادر و عقب جلو کردن لنز جستجو میکند. ریزپردازنده های دوربین تفاوت شدت نور در سلولهای همجوار را با نگاه به پیکسل های روی نوار سنسور اندازه می گیرند. پیکسل های مجاور در صورت خارج بودن منظره از فوکوس ، دارای شدت نور های مشابه هم می باشند. ریزپردازنده ها با حرکت لنز و بررسی مجدد پیکسل های سنسور و همچنین بررسی اینکه اختلاف بین شرکت نور و پیکسل های مجاور بیشتر شده (رو به فوکوس ) یا کمتر به جستجوی نقطه ای که بیشترین اختلاف شدت بین پیکسل های مجاور را داشته باشد، می‌پردازد که بهترین موقعیت فوکوس این نقطه می باشد.

نور و کنتراست دو عامل مهمی است که باید در سیستم غیرفعال فوکوس وجود داشته باشد تا بتواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد. برای این ایجاد کنتراست کافی در تصویر باید جزئیاتی موجود باشد .

در عکاسی از یک دیوار یا یک جسم بزرگ با رنگ یکنواخت دوربین به دلیل عدم توانایی مقایسه پیکسل های مجاور، دچار مشکل می شود.

همچنین محدودیتی برای فاصله جسم تا دوربین همانند سیستم های فعال مادون قرمز یا اولتراسونیک وجود ندارد. ضمن اینکه سیستم فوکوس غیرفعال ، فوکوس را به راحتی از یک پنجره انجام می‌دهد به این دلیل که آن همینطور که شما تصویر را می بینید، می بیند. معمولاً در راستای عمودی نسبت به جزئیات واکنش نشان می‌دهد این بدین معنی است که نحوه قرار گرفتن سنسور های فوکوس افقی است .

در اکثر دوربین ها، روش فوکوس بدین صورت است که با فشردن دکمه شاتر تا نیمه و نگه داشتن آن در صورت فعال بودن کلید اتوفوکوس روی بدنه لنز ، فوکوس اتوماتیک عمل می کند و در صورتی که این عمل درست وبا موفقیت انجام شود بوق خاص( بسته به نوع دوربین) یا یک چراغ در داخل نمایاب روشن و مشخص می‌شود. حال برای این که دوربین بتواند در حالی که فوکوس شده عکس بگیرد باید دکمه شاتر را بدون اینکه رها کرده تا آخر فشرده تا شاتر فعال شود.

تشخیص فاز در مقابل تشخیص کنتراست

سیستم فوکوس دوربین شما از نظر کارایی بسیار متفاوت است. اگر می خواهید از فوکوس خودکار دوربین خود بیشترین بهره را ببرید ، مهم است که بدانید چگونه کار می کند. همچنین درک تفاوت بین تشخیص فاز و فوکوس خودکار تشخیص کنتراست (AF) نیز مفید است ، زیرا این دو سیستم مورد استفاده در دوربین های دیجیتال مدرن هستند.

به عنوان مثال ، اگر علاقه مند به عکاسی پرتره هستید و دوست دارید از لنزهای اصلی و دیافراگم های وسیع استفاده کنید ، فوکوس دقیق بسیار مهم است. برای گرفتن تمرکز چشم مدل در پرتره هایی مانند این عکس ، که با لنز 56 میلی متر در f1.2 گرفته شده ، به فوکوس خودکار دقیق نیاز دارید.

فوکوس خودکار در سطح فنی چگونه کار می کند؟ در صورت علاقه ی شما به این موضوع نیاز دارید تا دانش آن را داشته باشید با این حال با دو نوع اصلی سیستم فوکوس خودکار آشنا شوید:

تشخیص فاز و تشخیص کنتراست که هر کدام نقاط ضعف و قوت خود را دارند

تشخیص فاز : تشخیص فاز در ردیابی سوژه های متحرک و فوکوس روی آنها بسیار سریع و خوب است زیرا از دوربین شما کار محاسباتی زیادی نمی خواهد با این حال بیشتر در معرفی خطا و مسائل عدم تطابق داخلی است . بعضی از دوربین‌ها به شما کالیبره کردن سیستم تشخیص فاز را می دهند تا خطاها را به حداقل برسانید.

تشخیص کنتراست : برای تشخیص کنتراست، دوربین شما نیازی به پردازش داده های بیشتری دارد یعنی معمولاً قفل کردن فوکوس بیشتر طول می‌کشد در نتیجه ، در ردیابی سوژه های متحرک خوب نیست. با این وجود، تشخیص کنتراست دقیق تر است زیرا سیستم فوکوس خودکار مستقیماً داده‌های سنسور دوربین شما را اندازه گیری می کند. این تکنیک در صورتی که سوژه شما به سرعت حرکت نمی کند خوب است مانند عکس های منظره.

با این وجود چگونه برای یک عکس یکی از این موارد را انتخاب کنیم ؟

جواب بسیار آسان است. در بیشتر دوربین های dslr ، تشخیص فاز هر زمان که از طریق منظره یاب فوکوس خودکار انجام می شود اتفاق می‌افتد و تشخیص کنتراست تمرکز خودکار از طریق طریق صفحه LCD عقب اتفاق می‌افتد ، تنظیم می‌شود .بنابراین فقط از منظره یاب یا نمای زنده استفاده کنید.

به خاطر داشته باشید که همیشه یک صفحه تمرکز ایده‌آل در عکس وجود دارد که معمولاً با موضوع اصلی شما تلاقی دارد. تشخیص فاز و تشخیص کنتراست می توانند شما را به آنجا برسانند. فقط تشخیص فاز تمایل دارد این کار را سریعتر و با ردیابی بهتر انجام دهد در حالی که تشخیص کنتراست ممکن است این کار را با دقت بیشتری برای افراد غیر متحرک انجام دهد .

فوکوس در دوربین های خانگی

دوربین کامپکت یا خانگی نوعی دوربین عکاسی کوچک و جمع‌وجور است که لنز آن جدا نمی‌شود و نمایاب TTL نیز ندارد. بسیاری از کارهای عکاسی مانند تنظیم‌فاصله، نوردهی، فوکوس، تعادل رنگ سفید و… را به‌طور خودکار (اتوماتیک) انجام می‌دهد و احتیاجی به دخالت عکاس نیست.

دوربین‌های کامپکت اکثراً استفادهٔ خانگی دارند و برای افراد مبتدی می‌باشند و ازین صورت بسیار کارامد تر هستند

و اکثر آن‌ها قیمت پایینی دارند که به همین خاطر عموم مردم برای ثبت تصاویر خود از ان استفاده می‌کنند

یک دوربین جمع و جور تا حدی بزرگتر از یک گوشی هوشمند است ، اما با لنز داخلی بزرگنمایی بسیار زیبا و قابل حمل است. این امکان را برای شما فراهم می کند تا از اجسام با کیفیت تصویر بهتر در مقایسه با آنچه که با بزرگنمایی در تلفن هوشمند خود می توانید از نزدیک عکس بگیرید.

فوکوس در دوربین های خانگی و فشرده کوچک به حالت مرکزی انجام می‌شود یعنی فوکوس اتوماتیک در نقطه مرکزی صفحه انجام می شود.

دراین حالت در صورتی که جسم مورد نظر که می‌خواهیم روی آن فوکوس باشد در مرکز یا وسط کادر نباشد خطای فوکوس رخ می دهد

در صورتی که در دوربین‌های حرفه‌ای انجام AF روی نقاط  ۳،۹،۵ ویا  حتی۶۴ نقطه‌ای در دوربین های گرانتر می توان سوژه را در هر جایی کار قرار داد و به راحتی بر روی آن فوکوس انجام داد.

همچنین شما از طریق منوی تنظیمات دوربین می توانید نقطه‌ها AF را فعال یا غیرفعال نمایید به این شکل نقطه های سمت راست را غیرفعال و سمت چپ را فعال نماییم که در این صورت عملیات فوکوس توسط سیستم فوکوس اتوماتیک نقطه، روی سوژه های سمت چپ انجام می شود، حتی  امکان فعال یا غیرفعال کردن تک تک نقطه ها دربرخی دوربینها به کاربر داده می‌شود که می‌توان نقطه مورد نظر خود را انتخاب کرد .

بهترین تکنیک های فوکوس

1)فوکوس تک عکس ( single shot autofocus)

single shot autofocus یا بطور خلاصه single AF یا فوکوس تکی را در دوربین‌های مختلف با نام‌هایی مانند One Shot، S-AF، Single Servo، AF-S، حرف S و … می‌بینید که در واقع ساده‌ترین شکل از فوکوس خودکار است.   تنظیم دوربین با فشردن دکمه شاتر انجام میشه و تا گرفتن عکس و ثابت مانده در صورت نیاز به خصوص مجدد باید از رویش آتل انگشت خود را به آن کرده و سپس برای خصوص مجدد فشار دهید برای منظره ها و اشیای بیجان که سوژه های ثابت هستند حالت فوکوس تک است عکس مناسب است .

فوکوس خودکار تک شات نام سیستم فوکوس خودکار Single-Servo کانن است که یکبار روی یک موضوع تمرکز می کند و سپس فوکوس را متوقف می کند. بدست آوردن قفل فوکوس اغلب با صدای بوق از دوربین نشان داده می شود. پس از آن عکاس قادر است کاملاً آزاد شاتر را فشار داده و تصاویر را ضبط کند و یا کادربندی آنها را از نو بسازد. سیستم فوکوس خودکار قفل خواهد ماند تا زمانی که عکاس انگشت خود را از شاتر برداشته و دوباره فشار دهد.

فایده فوکوس تک عکس چیست؟ اینکه خیلی ساده است. کافیست دوربین را به سمت سوژه بگیرید. دکمه فوکوس یا شاتر را فشار دهید. بلافاصله دوربین روی سوژه فوکوس کرده و نقطه فوکوس بدون هیچ حرکتی قفل می‌شود. حالا می‌توانید عکس را بگیرید. اشکال این فوکوس کجاست؟ اگر سوژه‌تان یا خود شما حرکت کنید، جای فوکوس همچنان ثابت مانده و احتمالاً با کمی تغییر فاصله شما با سوژه، کمی به هم می‌ریزد. بنابراین دیگر نقطه فوکوس قبلی برایتان کاربرد نخواهد داشت. در این صورت دوباره باید فوکوس کنید.

یک نکته مهم اینکه لامپ کمکی فوکوس فقط در این حالت روشن می‌شود. این لامپ که در نور کم برای کمک به انجام فوکوس خودکار روشن شده و سوژه را روشن می‌کند، یکی از علائم فوکوس Single است. بنابراین اگر این نور را دیدید، می‌توانید متوجه شوید که در حالت فوکوس خودکار Single قرار دارید.

در صورت نزدیک بودن سوژه به لبه قاب ، امکان فوکوس خودکار وجود ندارد. دوربین با نمایش یک قاب خاکستری به جای یک قاب سفید روی سوژه ، شما را از این موضوع آگاه می کند. همیشه می توانید سوژه را به طور موقت در یک محدوده فوکوس خودکار قابل قبول قرار دهید ، دکمه شاتر را تا نیمه بفشارید و نگه دارید تا فوکوس قفل شود و سپس دوباره به ترکیب مورد نظر خود تنظیم کنید.

2)فوکوس متوالی Cantinuous autofocuse

در این حالت فوکوس دوربین به فوکوس کردن خود تا زمانیکه دکمه شاتل تا نیمه فشرده است ادامه می دهد .مزیت این حالت ازفوکوس با این ویژگی خوب این است که برای عکاسی از سوژه های متحرک با توجه به این که فاصله فوکوس در دوربین متناسب با جابجایی سوژه تنظیم می شود، انتخاب بسیار مناسبی است . مشخص کردن نقطه فوکوس خودکار درون فریم عکس از قابلیت هایی است که در درون دوربین‌های حرفه‌ای مانند Canon Eos 7D و Nikon D7000 وجود دارد تا دوربین در آن نقطه سوژه را دنبال و دائم فوکوس کند. برخی از دوربین ها برای جلوگیری از خارج شدن سوژه از فوکوس حین تغییرات سریع به شما اجازه و امکان مشخص کردن سرعت واکنش دوربین نسبت به تغییرات سوژه را می‌دهند تا مشخص کنید دوربین با چه سرعتی به تغییرات سوژه واکنش نشان دهد. پیشنهاد ما به شما این است که هنگام استفاده از فوکوس متوالی نقطه شروع فوکوس(AF Point) را به صورت دستی تنظیم کنید. برای اینکه دوربین بداند سوژه هدف چیست انتخاب گزینه عکاسی متوالی در دوربین حین علاقه به عکاسی ورزشی یا عکاسی از حرکات سریع از الزامات می باشد.

مزیت استفاده از این فوکوس در بین روش‌های فوکوس خودکار این است که دیگر نیازی نیست تا برای سوژه‌های متحرک، پی‌درپی فوکوس کنید. بلکه خود دوربین سعی می‌کند فوکوس را روی سوژه نگاه دارد. مثلاً هنگام عکاسی ورزشی، عکاسی از کودکان که معمولاً پر جنب و جوش هستند یا حتی عکاسی حیات‌وحش که سوژه در حال دویدن یا پرواز کردن است، این فوکوس خیلی کاربرد دارد. از سوی دیگر زمانی که خود شما در حال حرکت هستید هم استفاده از این فوکوس کاربرد زیادی دارد. مثلاً فرض کنید می‌خواهید از داخل اتومبیل در حال حرکت، از یک تابلو کنار خیابان عکاسی کنید.

با این کار می‌توانید فوکوس را روی تابلو حفظ و عکاسی کنید. اما عیب استفاده از این فوکوس چیست؟ معمولاً نمی‌توانید با حفظ فوکوس، کادر را جابجا کنید. در این مواقع ممکن است دوربین سعی کند دوباره فوکوس کند و حتی با تغییر کادر، امکان جابجا شدن نقطه فوکوس هم وجود دارد.

3)انتخاب نقطه فوکوس AF Point

یکی از اولین قوانین عکاسی اینست که سوژه باید واضح و شارپ باشد. اغلب دوربین های مدرن عکاسی چندین راه برای گرفتن عکس های شارپ پیشنهاد می کند. برای ثبت عکس به صورت واضح درون عکس حین عکاسی با فوکوس اتوماتیک بهتر است یکی از نقاط فوکوس فعال، روی سوژه باشد. به طور کلی درون دوربین دو راه برای انتخاب نقطه فوکوس وجود دارد. اجازه دادن به دوربین برای این که به جای شما تصمیم بگیرد و استفاده از انتخاب خودکار نقطه فوکوس ، راحترین راه است. دوربین این کار را به خوبی در بسیاری از موقعیت‌ها انجام می دهد و بسیار مناسب برای موقعیت هایی که وقت زیادی برای عکاسی نیست ،می باشد . سیستم های فوکوس خودکار پیشرفته، کاملا دقیق و سریع هستند که شما را قادر می سازند بر روی اجسامی که در حال حرکت هستند، به راحتی فوکوس کنید؛ البته این اتفاق همواره بصورت ۱۰۰ درصد صحیح انجام نمی شود.در اکثر مواقع دوربین برای فوکوس کردن روی سوژه ها با جزئیات ریز به خوبی عمل نمی‌کند و سعی بر فوکوس کردن روی سوژه نزدیک به مرکز فریم را دارد به همین دلیل بهتر است اغلب خودتان نقطه فوکوس را تنظیم و انتخاب کنید.فوکوس کردن روی نزدیک ترین سوژه به مرکز فریکم تلاش می کند.

هر چقدر تعداد نقاط فوکوس خودکار دوربین شما بیشتر باشند، ساده تر می توان بر روی نقاط غیر مرکزی فوکوس را انجام داد؛ اما اگر از این سیستم به درستی استفاده نکنید، تعداد بیشتر نقاط فوکوس خودکار می تواند میزان اشتباهات شما را بیشتر کند!

در دوربین هایی که دارای تعداد زیادی نقطه فوکوس خودکار هستند، شما می توانید نواحی خاصی از آن نقاط را فعال کنید و یا اینکه تنها یک نقطه را انتخاب کنید.

اگر در حالت خودکار عکاسی می کنید، دوربین تمامی نقاط فوکوس را به کار خواهد گرفت تا بر روی نزدیک ترین شیء با کنتراست مناسب، قفل کند.

4)انتخاب دستی نقطه فوکوس

بیشترین حد کنترل بروی نقطه ای که دوربین فوکوس خواهد کرد امکانی است که تنظیم دستی نقطه فوکوس به شما می دهد . این قابلیت برای زمانی که شما وقت کافی برای انجام تنظیمات لازم را داشته باشید مثل عکاسی منظره ، اشیا بی جان و پرتره مناسب است. زدن دکمه انتخاب نقطه فوکوس (AF Point Selection) و استفاده از کلیدهای جهت نما حین نگاه کردن درون نمایاب برای انتخاب نقطه مورد نظر از مراحل تنظیم انتخاب دستی نقطه فوکوس می باشد . وقتی فوکوس به نقطه ای رسید که روی سوژه قرار دارد می توان فوکوس کرده و عکس بگیرید .مزیت های استفاده از این روش عبارتند از:

• با این تکنیک عکس ماکرو زیبایی با بوکه هایی زیبا بگیرید. زیرا در عکاسی لنز معکوس به دلیل نوع عکاسی و برعکس شدن لنز امکان استفاده از فوکوس اتوماتیک لنز وجود ندارد.

• عکاسی خیابانی در واقع ثبت حالات طبیعی انسان‌ها است. در این روش می‌توانید از فوکوس دستی استفاده کنید. هنگامی‌که سوژه در حال حرکت است شما فوکوس را از قبل انجام داده‌اید و فقط کافی است که دکمه شاتر را بفشارید . اگر در این شرایط از فوکوس اتوماتیک استفاده کنید با هر حرکت سوژه دوربین نیز محل نقطه فوکوس را تغییر خواهد داد

• بسیاری از موضوع‌ها هستند که فقط در شب از خود نور می‌پراکنند مانند ماه یا یک شهربازی شلوغ ، در این شرایط بهتر است که از تنظیمات و فوکوس دستی استفاده کنید. اگر از فوکوس اتوماتیک در این شرایط استفاده کنید ممکن است دوربین شما دچار مشکل شود.

• باید بتوانید در تکنیک پنینگ که یکی از دشوارترین تکنیک های عکاسی می باشد یک سوژه با سرعت‌ بالا را با سرعت شاتر کم ثبت کنید. برای گرفتن عکس‌های پنینگ عالی شما حتماً باید از فوکوس دستی استفاده کنید.

ثبت عکس‌هایی با کشیدگی نور نیز با فوکوس دستی بسیار آسان‌تر از فوکوس اتوماتیک است.

5) تشخیص چهره

نوعی از انتخاب نقطه فوکوس اتوماتیک است که در حالت پخش زنده(Live View) خیلی از دوربین های فشرده (Compact) و حتی برخی دوربین های Dslr وجود دارد .قرار دادن اولویت فوکوس بر روی تشخیص چهره درون عکس ،از نحوه کار کردن این ویژگی میباشد. تشخیص لبخند ، (یعنی به محض تشخیص لبخند سوژه عکس ثبت می شود ) از حالت های بهبود یافته در اینگونه دوربین ها می باشد که البته این حالت باهر لبخندی کار نمی کند ولی می تواند خیلی کارا باشد.

برخی دوربین ها قابلیت تنظیم تشخیص دادن یک چهره خاص در بین جمعیت و فوکوس کردن روی آن را دارا می باشند. ظاهرشدن یک کادر اطراف چهره ها هنگامیکه حالت تشخیص چهره فعال باشند باعث می‌شود تا از شناسایی آنها باخبر شوید. برای فوکوس کردن روی چهره ی شناسایی شده کلید شاتر را تا نیمه فشرده تا دوربین آماده گرفتن عکس شود. تشخیص چهره همانطور که برداشت کردید برای زمانی که شما میخواهید تعداد زیادی از تصویر مردم را بگیرید مانند مهمانی ها یا گردهمایی های اجتماعی بسیار مفید خواهد بود. وقتی شرایط از نظر نور ، ترکیب و فاز ماه درست باشد ، این تنظیم نسبتاً مناسب عمل می کند. با این حال ، این یک تعداد مسائل دارد:

• افراد باید شناسایی شوند تا دوربین شناسایی شوند – این ویژگی براساس دوربین است که الگوی ایجاد شده توسط چشم ، بینی و دهان را تشخیص می دهد. بنابراین اگر از سوژه در نمایه عکس می گیرید ، انتظار نداشته باشید که تشخیص چهره م workثر باشد.
• دوربین ممکن است به اشتباه روی جسمی متمرکز شود که دارای شکل ، رنگ و کنتراست مشابه صورت باشد.
• اگر صورت نسبت به پس زمینه فقط اندازه مناسب نباشد ، در یک زاویه کج شود ، خیلی روشن یا تاریک باشد یا تا حدی تاریک باشد ، تشخیص چهره گاهی اوقات مرتب می شود.

6)تکنیک فوکوس و ترکیب بندی

شما می توانید از بین مجموعه نقاط فوکوسی که دوربین‌های دیجیتال پیشنهاد می‌کنند ، نقطه‌ای را که روی سوژه شما قرار دارد را انتخاب کنید اما بعضی مواقع ممکن است نقطه ی دقیقی برای نیاز شما وجود نداشته باشد تکنیک فوکوس و ترکیب بندی مجدد در این مواقع بسیار مفید می باشد. این تکنیک از فوکوس می‌تواند نسبت به انتخاب فوکوس ،حتی اگر نقطه ی فوکوسی روی سوژه موجود باشد می تواند سریع تر باشد مثلا تصور کنید نقطه مرکزی به عنوان نقطه فوکوس انتخاب شده اما سوژه در گوشه ای از تصویر قرار گرفته باشد در این حالت فقط کافی است برای اینکه نقطه فوکوس روی سوژه قرار بگیرد دوربین را جابجا کرده و سپس کلید شاتر را تا نیمه فشار دهید و در نتیجه دوربین روی سوژه فوکوس میکند. حالا برای اینکه فوکوس ثابت بماند کلید شاتر را به صورت فشرده و تا نیمه نگه دارید تا با جابجایی دوربین سوژه در هر مکانی که می‌خواهید قرار بگیرد و ترکیب بندی مناسبی پیدا کنید سپس برای ثبت عکس کلید شاتر را تا انتها فشار دهید. برای استفاده از این تکنیک توجه به این نکته الزامی است که دوربین روی حالت فوکوس تک عکس (Single AF) قرار داشته باشد در صورتی که دوربین روی حالت فوکوس متوالی باشد فوکوس توسط دوربین هنگام جابجا کردن دوباره انجام می‌شود و از روی سوژه مورد نظر فوکوس جا به جا خواهد می شود.

این تکنیک ممکن است کمی پیچیده به نظر می رسد، اما وقتی به این تکنیک عادت کنید، به سرعت ملکه ذهنتان می شود، و بسیار سریع تر از این است که هر بار برای انتخاب یک نقطه فوکوس با دکمه ها کلنجار بروید. با وجود این که بعضی از دوربین ها محدوده نقاط فوکوس بسیار گسترده تری دارند که می تواند به لبه های کادر برسد، اما انتخاب آنها یا جابجایی بین آنها با استفاده از دکمه های چرخان یا جهت دار روی دوربین وقت گیر است. تعداد نقاط فوکوس در برخی از دوربین ها به اندازه مدل های رده بالاتر زیاد نیست، که زمانی که سوژه شما بین دو نقطه قرار می گیرد می تواند ناامید کننده باشد، اما تکنیک فوکوس و ترکیب بندی مجدد می تواند این مشکل را نیز حل کند. من حتی از تمام ۵۱ نقطه فوکوس دوربینم استفاده نمی کنم، چون انتخاب یک نقطه از بین تنها ۱۱ نقطه بسیار سریع تر است، همانطور که می توانید در تصویر زیر ببینید، و سپس در صورت نیاز مجددا ترکیب بندی می کنم.

7) فوکوس با دکمه پشتی

فشار دادن دکمه شاتر تا نیمه راه معمول برای فوکوس کردن می باشد ولی یک دکمه برای فوکوس کردن روی تعدادی از دوربین ها موجود می باشد که می توانید این دکمه را برای گرفتن عکس به صورت ناخواسته فشار دهید در شرایط عکاسی از سوژه های متحرک این تکنیک بسیار مفید می باشد که می توانید این دکمه را بدون قفل شدن تنظیمات نوردهی فشار دهیم و با فوکوس سوژه را دنبال کنید تا جایی که می خواهید ازسوژه عکس بگیرید و کلید شاتر را فشار دهید.  این تکنیک باعث شارپ  دیده شدن سوژه می‌شود . دقت داشته باشید که هنگام مناسب بودن ترکیب بندی و نور عکس بگیرید.

همچنین شما با برداشتن انگشتتان از روی دکمه مربوطه هنگام آمدن چیزی به درون کادر مثلا آمدن بازیکن دیگر هنگام عکسبرداری ورزشی فوکوس کردن را متوقف کنید ولی به گرفتن عکس ادامه دهید برای عکاسی از سوژه های مثل گل و گیاه که با کمی نسیم جا به جا می‌شوند ، فوکوس با دکمه پشتی بسیار مناسب است . دوربین در زمانی که دکمه شاتر، فوکوس  خودکار را کنترل نمی کند و مانع از اتلاف وقت برای فوکوس کردن  میشود فقط به هنگام قرارگیری سوژه در محل مورد نظرتان عکس بگیرید.مزیت های این روش عبارتند از:

استفاده از قابلیت های  AF-C در کناف: AF-S بزرگترین مزیتی که در هنگام استفاده از back-button focusing برای شما ایجاد می شود استفاده از قابلیت عکاسی در حالت AF-C با تمام مزایا AF-S می باشد. از آنجا که دکمه فوکوس تنها در شرایطی که آن را نیاز به فوکوس دارید فعال است می توانید انگشت خود را از آن دور کنید و در صورت نیاز به راحتی تمرکز را بر روی سوژه قفل کنید.

فوکوس دستی فوری با کلید پشتی : برای مثال تمرکز بر روی صورت سوژه با توجه به اینکه نقاط فوکوس در وسط کادر قرار دارند. این بدان معناست که برای فوکوس کردن باید از روش ترکیب مجدد استفاده کنیم و استفاده از این حالت می تواند کمک بسیار بزرگی به ما بکند. همچنین این تکنیک می تواند در زمان هایی که می خواهید با سرعت بالایی عکاسی کنید نیز بسیار موثر است.

8) انباشتن و فوکوس Focus stacking

تکنیک دیجیتالی که در آن عکس از پیش زمینه تا پس زمینه واضح و شارپ می باشد و بوسیله آن درون یک عکس ، چنیدن عکس گرفته شده با فوکوس های متفاوت ، ادغام می شوند.با وجود اینکه کاربرد اصلی این تکنیک به دلیل کم بودن عمق میدان به هنگام نزدیک شدن سوژه به لنز ، در عکاسی ماکرو است اما با این حال ممکن است در عکاسی منظره نیزاستفاده شود. اولین عکس را با فوکوس بروی جلوترین قسمت صحنه ، زمانی که دوربین به طور ثابت بروی سه پایه قرار دارد بگیرید. سپس با جابه جایی مرحله به مرحله فوکوس به درون صحنه بدون جابجایی دوربین ، دوباره عکس بگیرید . تا فوکوس شدن دورترین بخش از صحنه این کار را ادامه دهید.حالا دریک عکس ، تمام عکس ها بصورت واضح می توانند ادغام شوند. به طور دستی با هر نرم افزار ویرایش تصویر مانند photoshop element  که از لایه ها پشتیبانی می کند این کار می تواند انجام شود. همچنین با نرم افزارهایی مثل combinzm که لینک دانلود رایگان وجود دارد و یا ابزارهایی مثل photo marge  از نرم افزارphotoshop  این کار بصورت خودکار قابل انجام است.

شاید برای صحنه هایی که شما به عمق میدانی نیاز دارید که از توانایی لنزتان خارج است. می گویم شاید، چراکه این مسأله کاملاً به تعبیر شما از وضوح بستگی دارد و دیافراگمی که در هر موقعیتی استفاده می کنید ممکن است متفاوت باشد.

بعضی عکاس ها برای چاپ کردن عکس هایشان در قطع های بزرگ به وضوح بالا تری احتیاج دارند. علاوه بر این، انتخاب دیافراگم لنز مستقیماً بر روی تعداد عکس هایی که برای انباشتن فوکوس احتیاج دارید تأثیر دارد. اگر بخواهید با نقطه بهینه (دیافراگم بهینه) لنزتان عکس بگیرید (دیافراگمی تقریباً به اندازه ۳ پله پایین تر از باز ترین حالت دیافراگم، مانند f/8 یا f/11 برای لنزی با باز ترین دیافراگم f/4)، در این حالت باید عکس های گرفته شده را با دقت نگاه کنید تا مطمئن شوید که عمق میدان آنها به اندازه کافی زیاد است و روی کادر بعدی می افتد (هم پوشانی دارند). در چنین شرایطی بهترین کار این است که چند عکس اضافی با نقاط فوکوس متفاوت بگیرید تا از پوشش دادن کامل عمق میدان مطمئن شوید.

صحبت نهایی:

فوکوس، تمرکز موضوعی عمیق در عکاسی است که درک آن بسیار مهم است. هنگامیکه عکس های شما به درستی فوکوس می شوند ، واضح و با جزئیات خواهند بود و به راحتی می توان هدف و مهارت های عکاس را پشت آن ها احساس کرد و این مربوط به هر نوع عکاسی ، از ورزش گرفته تا مناظر طبیعی است. بهتر است از ابتدا وهرچه زودتر مسائل را به روش صحیح بیاموزید تا در این راه دچار عادت های بد نشوید. امیدوارم که این راهنما به شما کمک کند تا درمسیر درست قدم بگذارید . اگر در مورد چگونگی فوکوس صحیح نظری دارید لطفا در اینجا نظر دهید.